EsperantÒC

Amistat ambe les esperantistas. Amikeco kun la okcitanoj.

Numerò 1 - decembre / decembro '96


EsperantÒC
Editorial : Una associacion ? / El la redaktejo: ^Cu asocio?
Le Congrès Mondial d'Esperanto a Montpelhièr '98 / La UK en Montpelhièr en '98
Idèias e prepausicions pel congrès / Ideoj kaj proponoj por la UK
Se canta / Okcitana himno
L'esperanto - qu'es aquò ?
Cors d'esperanto / Esperantokurso
Corrièr / Leteroj
Cortetas / Notoj
Adreiças / Adresoj

Editorial : Una associacion ?

El la redaktejo: ^Cu asocio?

Pel moment, d'associacion, n'i a pas. Vos podetz considerar coma sòci, se voletz, simplament en recebent aqueste butletin. Çò que podetz prene coma convidacion, d'escriure aquí e de participar a far espelir l'occitan e l'esperanto. Se le besonh se fa sentir, aurèm totjorn léser de crear l'associacion formalament. Mas aquí ne parlarai coma s'èra ja faita. Asocio fakte ne ekzistas. Vi povas senti vin kiel membro, simple ricevante tiun informilon. Tion vi povas kompreni kiel invito skribi al ni kaj labori por anta^uenigi la okcitanan kaj esperanton. Kiam la bezono senteblos, ni povos la asocion krei formale. Sed, ^ci tie mi parolos pri ^gi, kvaza^u ^gi ekzistus.
Aquesta asociacion vòl pas estre una asociacion nacionala d'esperanto coma tota autra. Nasquèt del fait que las luchas occitanistas e esperantistas son similarias pel biais de far e complementarias dins lor finalitat. D'un costat le sèu pretzfach deu estre de presentar als occitanistas çò que l'esperanto lor prepausa. D'autre costat, volèm informar sus l'occitan, tan que se pòt far, en Occitania e en defòra, les occitans non assabentats sus lor quita cultura tan coma les esperantistas, qu'elis sovent la coneisson un pauquet. Tiu asocio ne volas esti plia asocio nacia de esperanto kiel ^ciuj aliaj. ^Gi naski^gis pro la fakto ke la okcitanista kaj esperantista luktoj similas la^u farmaniero kaj komplementas la^u celoj. Unuflanke ^gi devus okupi^gi pri la prezentado de esperanto al la okcitanistoj. Aliflanke, ni volas informi pri la okcitana, ene kaj ekstere de Okcitanujo. Cele al la okcitanoj kiuj ne konas sian kulturon, same kiel al la esperantistoj, kiuj ja ofte scietas pri la okcitana.
Volèm pas tanpauc concurenciar las associacions que ja fan un brave trabalh, coma l'IEO, o l'IKEL (Comitat Internacional per las Libertats Etnicas), un grop d'informacion e de coordinacion sus las lengas e culturas menaçadas, ambe esperanto coma lenga de trabalh. Al contrari sèm duberts a tota mena de collaboracion. Ni anka^u ne volas konkurenci asociojn kiuj jam bone laboras, kiel la IEO (Instituto por Okcitanaj Studoj), tutnacia agadgrupo kaj eldonisto, a^u IKEL (Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj), la inform- kaj kunordiggrupo pri minacataj lingvoj kaj kulturoj. Male ni estas pretaj al ^ciaj kunlaboroj.
Un fonccionament completament bilingue de l'associacion seriá de desirar, mas sembla pas possible de demandar a totis de comprene nòstras doas lengas de trabalh tanplan l'una coma l'autra. Pel moment doncas preni sus ieu le trabalh de tot revirar per vosautres, se s'agis pas d'un article que concerna pas qu'un grop de parlaires. Alavetz, les articles en doas lengas son particularament benvenguts. Mas accepti tanben articles en tot dialecte occitan o en esperanto. Estas dezirinde ke ni funkciu tute dulingve, sed ne ^sajnas eble postuli de ^ciuj komprenon sambonan de niaj du laborlingvoj. Nuntempe do mi akceptas la laboron traduki por vi plejparton, kiam ne temas pri artikolo aparte interesa por nur unu parolantgrupo. Do artikoloj jam en du lingvoj estas ege bonvenaj. Sed mi akceptas artikolojn okcitanajn ^ciu-ajn-dialekte a^u esperante.
De cadun entre vosautres, m'agradariá de saber vòstra compreension e nivel parlat, lectura e escrich en nòtas de 0 (pas res) a 5 (perfèit) en las doas lengas. M'interessa tanben s'avetz accès al corrièr electronic e al logicial \LaTeXe, que vos permet d'estampar vos meteis la revista çò que me farà ganhar temps e moneda. E se la causa vos interessa pas, anonciatz-me le, pleti ! De ^ciuj el inter vi, mi ^satas scii la kompren- kaj paroladnivelon, leg- kaj skribpovon per notoj de 0 (neniom) ^gis 5 (perfekte) pri amba^u lingvoj. Mi anka^u interesi^gas ^cu vi havas elektronikan po^staliron kaj ^cu vi havas aliron al la programo \LaTeXe, kiu ebligus al vi mem presi la magazinon, al mi mon- kaj temp^sparonte. Kaj se la afero ne interesas vin, bonvolu afable sciigi min!
Le nom de l'associacion se poiriá debatre tanben. Tal qu'es, EsperantÒC, met en avant l'esperanto, çò que va a l'encontra del ròtle modeste de sonque segonda lenga que vòl jogar aqueste lenga. Mas ÒC-Esperanto m'agrada pas talament tanpauc. Çò milhor seriá un mot polit, identic dins las doas lengas. Idèias ? La nomo de l' asocio pridiskuteblas. Kiel ^gi nun estas, EsperantÒC, ^gi pligravigas esperanton, kio ja kontra^uas la modestan rolon de dua lingvo kiun celu tiu lingvo. Sed anka^u ÒC-Esperanto ne pla^cas al mi. La plej bona estus bela vorto sama en amba^u lingvoj. ^Cu ideojn?
Joan Rigosta prepausa « espera » coma sintèsi de espèra e espero (espèr). Joan Rigosta proponas ,,espera'' kiel kunfandon de espèra (atendo) kaj espero.

Le Congrès Mondial d'Esperanto a Montpelhièr '98

La UK en Montpelhièr en '98

Cada anada dempuèi 1905 dins una novèla vila, dins un novèl país i a un grand rencontre d'esperantistas dels quatre vents. S'i fan conferéncias, corses pels debutants, presentacions de la cultura del país, teatre en lenga internacionala e simplament parlèm la setmana tota la sola lenga qu'i coneissèm totis.
E en '98, pel prumièr còp aprèp un quart de segle, quand le congrès se fasquèt a Hamborg, se debanarà dins un país que la lenga n'i a pas gaire de reconeissença oficiala. Es aquò que nos balhèt l'idèia de crear aquesta associacion per aprofitar del congrès per far un pauc de publicitat per l'occitan. En la 98a, la unuan fojon ekde kvaronjarcento, kiam la kongreso estis en Hamborg, ^gi okazos en lando kies lingvo apena^u havas oficialan subtenon. Estas pro tio, ke ni havis la ideon krei tiun asocion, por profiti de la kongreso por iom reklami pri la okcitana.
  • Dins le libre del congrès (que reçaup cadun dels unes milierats que i venon de pertot dins le monde) deu i aver un article sus la lenga e la cultura occitana.
  • Ni aperigu klarigan artikolon en la kongresa libro.
  • Pendent la serada nacionala que dubrís cada congrès, deu i aver de cants en occitan. Poiram demandar als grops nombroses que fan l'animacion dels bals òc, o al conservatòri occitan.
  • Dum la nacia vespero de la UK nepre estu programero kantota okcitane. Ni povos demandi al la multaj grupoj kiuj dancigas dum okcitana tradicia balo, a^u al la okcitana konservatorio.
  • Pendent le congrès poiriá i aver un concert d'al mens un dels grops occitano-franceses Fabulous Trobadors o Massilia Sound System. Pron coneguts en França, totis dos an ja cantat en esperanto. Floréal Martorell de l'Associacion de Ròc Esperanto Eurokka, que per astre se trapa en Occitania, i a contactes. (Veser l'article sèu que sec.)
  • Dum la UK povus okazi koncerto de almena^u unu de l' grupoj okcitan-francaj Fabulous Trobadors a^u Massilia Sound System. Sufi^ce konataj en Francujo, amba^u jam kantis esperante. Floréal Martorell de l' Esperanto-Rok-Asocio, kiu feli^ce trovi^gas en Okcitanujo, al ili jam havas kontaktojn. (Vidu lian sekvantan artikolon.)
  • De bon trapar deu esser un expausat bilingue de cants coma le Se Canta tanben en esperanto (veser mai luènh), la imna esperantista La Espero revirada de Ives Roqueta (veser numerò que ven). D'articles de la premsa en esperanto coma Monato, Asistilo e Etnismo, la publicacion d'IKEL. S'i pòt ajustar una carta, la crotz d'Occitania e tota autra causa interessanta.
  • Bone trovebla estu ie elmontrado de materialo en la okcitana (kun traduko) ekzemple la Se Canta (vidu pli sube), La Espero en la okcitana tradukita fare de Ives Roqueta (vidu venontan numeron), artikoloj el Monato, Asistilo, Etnismo ktp. Anka^u ^gi enhavu mapon kaj desegnojn kiel la okcitana kruco.
  • Aquò se deu saber a la radio e la television, al mens dins Viure al país de Maurici Andrieu.
  • Estu io pri tio en la radio kaj la televido, almena^u en la ^ciudiman^ca regiona okcitana dissendo Viure al país (Vivi en la lando) de Maurici Andrieu.
  • Cada anada se fa un pichon cors de lenga del país. Aquí cal organisar un cors « Okcitana eksprese » (occitan lèu). Le Parli occitan de Joan Rigosta ja se revira al mens parcialament en esperanto mercès al grop d'esperanto d'Arieja. Se vendrà a la libraria del congrès e poirà servir de basa pel cors.
  • Per la ^ciujara landlingva kurso ni devas tie organizi Okcitana eksprese. La lernlibro Parli occitan de Joan Rigosta jam tradukatas esperanten danke al la esperanto grupo de la apudpirenea departemento de Arieja. ^Gi estos vendata al la kongresa libroservo, kaj povos servi kiel kursbazo.
  • IKEL seriá prest de publicar un libron en esperanto (o benlèu bilingue ?) sus Occitania del punt de vist etnic. Pénson a quicòm coma 30 a 40 paginas en format A5. Per que poguesse paréisser pel congrès lor cal un manuscrich tot prest a estampar duscas març '98.
  • IKEL pretus aperigi libreton en esperanto (a^u eble dulingve?) pri Okcitanujo el etnisma vidpunkto. Oni pensas pri pli malpli 30 ^gis 40 pa^goj en A5 formato. Por povi aperigi ^gin ^gis la kongreso, ili bezonas prespretan manuskripton ^gis marto '98.
  • La bona cosina occitana es mondialament coneguda jol nom un pauc fals de cosina francesa. Se ne podèm trapar un expert ne cal balhar una subrevista, se possible en mencionant les restaurants a ensajar sus Montpelhièr. Benlèu s'en pòt far un libre bilingue ambe fòtos polidas. Sembla qu'aquò se pòt far mens car dins l'encastre d'una seria de libres, per exemple occitan-esperanto, -francés, -castilhan, -inglés e -allemand.
  • La bona okcitana kuirarto estas mondvaste konata sub la iom erara nomo de franca kuirarto. Se ni povas trovi spertulon pri ^gi ni devos doni superrigardon, la^ueble menciante la restoracioj de Montpelhièr kie ^gi gusteblas. Eble el tio fareblas libro dulingva kun belaj fotoj. ^Sajnas ke tio fareblas malpli koste ene de serio da libroj, ekzemple okcitana-esperanto, -franca, -kastila, -angla kaj -germana.
  • Aquel butletin poiriá servir per colleccionar articles importants, fins a un numerò especial de congrès.
  • Tiu informilo povus esti dum du jaroj kolektilo, cele al speciala kongresa numero kun la plej gravaj artikoloj.
  • Per tot aquò se pòt demandar una ajuda a l'Union Euròpenca, las regions Lengadòc-Rosselhon e benlèu Miègjorn-Pirenèus, le despartament e la vila de Montpelhièr.
  • Por ^cio-^ci ni povus peti monhelpon de la E^uropa Unio, la regionoj Lengadòc-Rosselhon kaj eble Miègjorn-Pirenèus, la departemento kaj la urbo Montpelhièr.

    Idèias e prepausicions pel congrès

    Ideoj kaj proponoj por la UK

    1) Prezento de kelkaj esperanto-artistoj kaj muzikbandoj altkvalitaj kiuj neniam prezenti^gis en UK.
  • Freemagnizhou kun la zairano Zhou Mack (Tufuene Mafutla); Afrika kaj interetna funkmuziko, sepopo el Parizo. Bonkvalita spektaklo.
  • ^Jak Yvart, fama kantisto akompanata de harpistino, profesia spektaklo tre altkvalita kaj emocia. ^Jak Yvart estas nova espisto kaj delonge mondcivitano el Dunkerque. La turneo kiun ni (t.e. Eurokka, n.d.l.r.) organizis dum majo '96 por li, estis sukcesa kaj montris ke li vere interesi^gas pri espo.
  • Jomo kaj la Mamutoj, kvaropo el Tuluzo, eksRozmariaj Beboj prezentas kantrirokan spektaklon humuran kaj energian por ^cia publiko. Ili ludis en Prago ekster UK por la junulara programo.
  • La Kompanoj el Bordozo proponas spektaklon pri Georges Brassens kun la partopreno de ^Jak Yvart, teatra kaj muzika spektaklo en kiu aktoras ^cirka^u 25 personoj.
  • Multaj aliaj artistoj kaj bandoj ekzistas kaj povos esti eventuale kontaktataj la^u bezone, certe diversaj proponoj alvenos. Tamen ni devas esti atentaj; la celo estu atingi altkvalitan nivelon de la kultura programo.
    2) Nos cal ligar las culturas occitanas e d'esperanto pel biais de la musica occitana actuala. Ni kunligu okcitanan kaj esperantan kulturon pere de aktuala okcitana muziko.
  • Massilia Sound System e Fabulous Trobadors que prenguèron part al segond Vinilkosmo-Kompil' per cançons en esperanto son tot indicats, de mai que son plan coneguts en França e a l'estrangièr. An un repertòri en occitan, francés e les ajudaram (Eurokka) per introdusir titóls en esperanto. Aquels grops son favorables al l'esperanto e le susténon, tan coma susténon l'occitan e cada lenga minorisada.
  • Massilia Sound System kaj Fabulous Trobadors kiuj partoprenis la 2an volumon de Vinilkosmo-Kompil' per espotitoloj estas tute indikitaj, des pli ke ili estas famkonataj en francio kaj eksterlande. Ili havas repertuaron en la okcitana kaj franca kaj ni (Eurokka) helpos ilin por enkonduki espotitolojn. Tiuj muzikgrupoj favoras kaj subtenas esperanton, same kiel ili subtenas la okcitanan kaj ^ciujn minoritatajn lingvojn.
    Cal soscar se :
  • Far un concert en sala, de pagar per les esperantistas e les autris ?
  • Far un concert sus la plaça de la Comedia dubert a totis, a gratís ?
  • Pripensindas:
    ^Cu organizi koncerton en halo kun enirbiletoj por espistoj kaj aliaj?
    ^Cu organizi koncerton sur Komedi-Placo malferma al ^ciuj kaj senpage?
    3) Per aquel temps Claudi Sicre (de Fabulous Trobadors e president de IEO Musica) a un projecte ambiciós d'un festenal per a pauc prèp 20000 personas pròche de Montpelhièr al qual prepausam que les esperantistas s'associesson. Por ^ci tiu periodo Claude Sicre (de Fabulous Trobadors e prezidanto de IEO Muziko) havas ambician projekton pri festivalo por ^cirka^u 20000 spektantoj proksime de Montpellier al kiu li proponas ke esperanto asocii^gu.
    Aquò's un projecte grandàs qu'i poirián collaborar la Joventut Esperantista de França, Eurokka e le congrès. Cossí que siá, seriá important de ligar aquel festenal ambe le congrès, çò que poiriá menar fòrça a cada costat. Seriá plan de definir lèu l'ajuda que poirián portar JEFO, Eurokka e le congrès al projecte d'IEO Musica. Tio estas grandega projekto en kiu povus kunlabori JEFO, Eurokka kaj UK. ^Ciukaze gravus iel ligi tiun festivalon kun UK, tio povus alporti multon por amba^u flankoj. Estus bone tre frue difini kion povas alporti JEFO, Eurokka kaj UK en la projekto de IEO Musica.
    4) JEFO planas organizi junularan programon. Rilate gravegas ke estu pli bona kunordigado ol estis en Prago por ke muzikaj spektakloj ne okazu samtempe.
    5) Un esperantista occitanista, Daniel Pfeiffer, sòci d'IKEL, inicia la creacion d'una associacion esperanto-occitana e prepausa un projecte per presentar la collaboracion, simpatia e relacion entre la lenga occitana e l'esperanto pel biais de lecturas, talhièrs, corses eca. Okcitanista esperantisto, nome Daniel Pfeiffer, membro de IKEL, iniciatas starigon de asocio Esperanto-Okcitana kaj proponas projekton kiu prezentos la kunlaboradon, simpation kaj rilaton inter la okcitana lingvo kaj esperanto per prelegoj, laborkunvenoj, kursoj ktp.
    Montpelhièr estant en Lengadòc-Rosselhon es tot natural de botar subjectes occitans al congrès per permettre als participants de descobrir la lenga, le pòble, la cultura, la mangisca, les costums e las tradicions. Montpellier estante en Languedoc-Roussillon (okcitanio kaj katalunio) estas tute nature enkonduki okcitanajn temojn al la UK por ke UK-partoprenantoj malkovru la lingvon, popolon, kulturon, man^gadon, kutimojn kaj tradicion.
    6) Certe estos bezonata helpo kaj fortoj dum UK. Ni ricevis konkretan proponon de Ukrainano el Luck kiun multaj jam konas en nia regiono. Temas pri Niko Volo^sin. Li estas junulo, membro de Eurokka kaj redaktisto de Helianto. Li forte deziras partopreni UK-on en Montpellier; pro tio li proponas sian helpon; li estas pentristo profesia. Li povas fari panelojn, ^sildojn, dekoraciojn, ilustra^jon & enpa^gigon por informiloj a^u kongresprogramoj. Anka^u li pretas helpi en la preparado de UK, de la haloj, salonoj, lo^gejo. Li estas tre serioza persono laborema kaj liaj grafika^joj estas ege belaj.
    Floréal Martorell

    Se canta

    Okcitana himno

    Aquesta cançon fusquet cantada en esperanto davant tres mila personas al spectacle qu'acabet le congrès de Praga en julhet '96. Tiu kanto, kiu estas iel okcitana nacia himno, kantatis esperante anta^u tri mil personoj al kongreso de Praha en julio '96.
      Dejós ma fenèstra,
      I a un auselon
      Tota la nuèit canta,
      canta sa cançon
      Sur sojlo de fenestro
      Sonis nokta kant'
      Estis eta birdo
      Kun fervor' kantant'
      Repic:
        Se canta, que recante !
        Canta pas per ieu,
        Canta per ma mia,
        Qu'es al luènh de ieu !
      Ripeta^jo:
        Se kanti vian kanton
        Kantu ne al mi,
        Sed al karulino
        Tiom for de mi !
      Aquelas montanhas,
      Que tan nautas son
      M'empachan de veire,
      Mas amors ont son
      Pro alto tiuj montoj,
      Mia amatin'
      Mia karulino
      Ili ka^sas vin
      Se sabiái ont las veire
      Ont las encontrar
      Passariái l'aigueta
      Sens paur de'm negar
      Vi montoj malalti^gu
      Ebena^j' al alt'
      Vidu mi la amon
      Per rigarda salt'
      Nautas, son ben nautas !
      Mas s'abaissaràn
      E mas amoretas
      Se raprocharàn
      La montaj tiom etos
      Ke proksimos dam'
      Mian koron tu^sos
      Rekte ^sia am'
    revirèron a la tardor de '92 : tradukis a^utune '92:
    P. de Smedt & Jorgos

    L'esperanto - qu'es aquò ?

    ^Ci tie mi prezentas por la okcitanoj iom pri nia lingvo:
    L'unificacion europenca e les escambis internacionals nos bàlhon mai que mai contactes ambe estrangièrs. Les problems de comunicacion èron resoluts pel francés e auèi pàsson un pauquet mai cada jorn a l'inglés. L'injustícia la sabèm plan. D'unes son obligats d'aprene la lenga dels autris e en mai d'aquel esfòrç se fan mespresar per pas la parlar coma cal. A la segonda o tresena generacion vesèm un passatge de la lenga dominada a la dominaira. La prumièra morís ambe sa cultura.
    Alavetz per que benlèu 16 milions de personas, al mens doas milions activament, e entre elis de monde conegut coma Leon Tolsto\u\i, Nietzsche, Michael Jackson o Umberto Eco s'interésson a una lenga de mai ?
    L'esperanto es una lenga pas coma las autras. Le sèu ròtle es le d'una lenga segonda comuna per totis. Al contrari de las lengas imperialistas (coma grec ancian, latin, francés, castilhan, alemand o inglés) s'acontenta explicitament d'aquel ròtle modeste.
    Es una lenga artificiala, mas nimai la prumièra, nimai la darrièra. Jan Komenský (Comenius), Renat Descartas, Isaac Newton e Gottfried Leibniz n'inventèron. A Napoleon li agradèt la lenga musicala solresol, e al segle passat volapük coneguèt le succès, pr'aquò limitat per l'atitud de son inventaire. En 1887 arribèt esperanto de Zamenhof seguit el tanben d'un fum d'autris coma ara loglan que servis per provar causas en lingüistica.
    Al mièg dels centenats de talas lengas, la nòstra a - e de luènh ! - le nas davant per la comunicacion internacionala. Car es per aquò que fusquèt faita. E foncciona plan per que a un mescladís agradiu entre la simplesa rigorosa e un pauc de naturalisme. Que foncciona plan se vei dins mantuns congreses de tot nivel, e dins la bibliotèca que s'enriquís cada anada d'un centenat de libres, literaris e scientifics, originals e revirats.
    Coma s'es desvelopada en mai d'un sègle ? Rapidament espeliguèron associacions localas (la prumièra iniciada pel paire d'Einstein). En 1905 i aget le prumièr congrès mondial a Bolònha-sus-Mar (62). Mas èra tanben França que fasquet blocatge total contra l'idèia pron populara de far de l'esperanto la lenga de la Liga de Nacions. Çaquelà le succès pel francés n'èra nul, alara revenguet sus aquò apuèi la segonda guèrra, mas ara America ne volguèt res saber.
    Quand les radios arribèron èra clar per fòrces que per aquel medium sense frontèras qualguèt tanben la lenga internacionala. D'emissions n'aviá un fum. Mas ambe Hitler e Stalin arribèt la repression brutala de çò qu'escapa al contròli d'un sol estat. Le moviment ne patiguèt duscas las annadas 50.
    Ara cercam una reconèissença oficiala. Unesco publiguèt tres resolucions favorables, mas sense seguida. Un nonantenat de parlamentaris europencs susténon la lenga, mas contra elis i a tròp d'indecidits. Ongria e China l'ensenhan a l'escòla a un nivèl considerable. Un bon nombre de radios internacionalas d'estat an emisions en esperanto. Successes cèrtas, pr'aquò sabèm que la lucha per la bona idèia contunha.
    Quals son les avantatges de l'esperanto ? Es una lenga justa que demanda a totis le metèis esfòrç d'aprendissatge. I a pas cap de pòble privilegiat.
    Es una lenga aisida que s'apren per exemple dins un quart del temps necessari per l'inglés. Les sèus mecanismes son tals qu'ambe pauc de regles e un vocabulari relativament pichon, tot se pòt exprimir, i comprès las nuanças e las tecnologias modernas.
    Es una lenga que nos es balhada a gratís, estant que le temps passat per l'aprene es completament recuperat sus la lenga qu'òm apren apuèi. Aquò ven del fait que sa logica nos fa comprene cossí foncciona una lenga sens besonh de fòrça gramatica (qualitat dicha propedeutica).
    Que siá al nivel institucional o personal aquí una bona solucion. Las Nacions Unidas ambe lors sièis lengas oficialas o l'Union Europenca ambe onze lengas oficialas (sens comptar le catalan e le luxemborgés) poirián realisar una economia immensa. E les toristes aurián un vertadièr contacte prigond ambe cadun. Acabat seriá le temps frustrant d'aprene en lenga del país qualquas questions stupidas e mal prononçadas qu'òm ne compren gaire la responsa.

    Cors d'esperanto

    Esperantokurso

    Dins çò que pòdi considerar coma mon prumièr trabalh per EsperantÒC, balhèri un cors d'esperanto en occitan a l'escòla occitana d'estieu a Vilanòva d'Òlt, fin d'agost. Èra basat sul libre Gerda malaperis d'En Claudi Piron. Es un crimí, qu'introdusis la gramatica e le vocabulari pauc a pauc. Dels cinc prumièrs capitòls faguèri la revirada dels fuèlhs d'ajuda. En tio kion mi povas konsideri kiel mia unua laboro por EsperantÒC, mi donis esperantokurson okcitane dum la okcitana somerlernejo unusemajna a^ugustfine en Vilanòva d'Òlt. ^Gi bazi^gis sur ,,Gerda malaperis'' de Claude Piron. De la kvin unuaj ^capitroj mi tradukis okcitanen la helppa^gojn.
    Aguèri dos escolans occitans, quatre catalans e una soissa francimanda mas especialista del francò-provençal. Aquela diversitat m'impauset la normalisacion totala del ròtle de l'occitan durant mon cors. Malastrosament le cors se debanet en concuréncia ambe les autris talhièrs e subretot les corses intensius d'occitan que i aviá qualques afogats. Mi havis du okcitanajn lernantojn, kvar katalunajn kaj svisan franclingvan, sed specialiston pri la frankoprovenca. Tiu diverseco paroligis min eksklusive okcitane, tiel normaligante la rolon de la okcitana dum mia kurso. Malfeli^ce la kurso okazis konkurence al aliaj laborkunvenoj kaj intensaj okcitankursoj kien iris kelkaj interesi^gantoj.

    Corrièr

    Leteroj

    Car amic,
    Veni de tornar legir vòstra brava letra del 7 d'agost passat. Soi d'acòrdi ambe tot çò que me disètz. E vos mercegi d'aver organisat, a l'E.O.E. de Vilanèva una seria de corses d'iniciacion a l'esperanto.
    Esperantisme e occitanisme son dos movements complementaris.
    plan amicalament
    Jacme Taupiac, Montalban

    Car sénher, Estimata samideano,
    podètz pas saber cossí vòstra letra me portèt de bona calor al còr, quin rai de solelh ! Quand vos vesi escriure tant plan ma lenga, soi un pauc vergonhosa d'aver pas, ieu tanben, apres una lenga menaçada. via letero tre feli^cigis min. Fremdulo kiu skribas kaj prizorgas mian lingvon! Mi dankas vin pro tio.
    Ai totjorn somiat a una ajuda entre associacions esperantistes e occitanistes. Mas, se coneissi d'esperantistes plan dubèrts a l'idèa occitana, coneissi pas cap d'occitanista esperantista, levat Taupiac que farguèt un diccionari. Doncas soi mai que mai prèsta a aderir a l'associacion EsperantÒC, quand serà nascuda. Mas cresètz indispensable de i donar forma oficiala e estatuts ; quina complicacion ! Mi ^ciam revis pri asocio inter okcitanistoj kaj esperantistoj. Mi ne konas multajn personojn kiuj amba^u ^satas okcitanajn kaj esperantistajn idealojn, do mi deziras ali^gi vian farotan asocion. ^Cu necesas fari ^gin formalan, kun statutoj? Estus tiel malfacile!
    Per çò qu'es de preparar quicòm pel congrés de Montpelhièr, devi dire que lo C.E.E.A. (cercle d'estudis esperantistas d'Arièja) a ja un projecte plan avançat : un pichon metòd per aprene l'occitan, adaptat del libre de Rigosta « Parli occitan », mas plan redusit e amb de textes ajustats tocant l'istòria e la lenga. Quicòm de cortet e condensat. Ai tanben a presentar un libreton bilingüe, un conte pichon que parla de colonisacion. Vau mandar vòstra letra a Maurici Andrieu per li demandar de soscar a-n-aquel eveniment. Mon òme qu'es pintor pòt presentar de crotses occitanas per agrementar la mòstra. Ai de reviradas en esperanto de doas cançons de Frederic Mistral, poeta provençal ; las me donèt Jorgos. Datan del congrès esperantista françés de 1986. Soi d'acordi amb totas vòstras idèas sus aquela intervencion al congrés. Mas per çò qu'es de demandar subvencions prepausi pas mon trabalh perqué soi pas biassuda. Per definir las relacions de l'associacion amb l'I.E.O. o I.K.E.L. vesi pas ; ai pas d'opinion. Por la kongreso de Montpelhièr, ni havas faritan laboron:
  • La C.E.E.A. (komitato de esperantaj studoj en Arie^jo) preparas libreton por instrui la okcitanan, adaptatan de ,,Parli occitan'' (mi parolas la okcitanan) de Rigosta, kun tekstoj pri historio kaj lingvo de Okcitanio. Etaj tekstoj, eta libro.
  • Mi povas prezenti libreton: dulingvan rakonton pri koloniado.
  • Mi sendas vian leteron al Maurici Andrieu por demandi al li pripensi la intervenon.
  • Mia edzo, kiu estas pentristo, povas prezenti ion pri la okcitana kruco.
  • Jorgos donis al mi tradukojn de du kantoj de l' okcitana verkisto Frederic Mistral (ili datas de la franca kongreso de 1968)
    Mi aprobas ^ciujn viajn ideojn, sed mi ne proponas labori por demandi helpmonon, ^car mi ne scias fari tion. Mi nenion opinias pri la rilato de la asocio EsperantÒC kun I.E.O. a^u I.K.E.L.
  • Esperi lo plaser de vos tornar legir. Vos saludi plan coralament Mi kore salutas vin.
    Pauleta Averós, Sent Joan del Falgar
    (Òsca per la letra bilinga ! n.d.l.r.) (Brave por dulingva letero! n.d.l.r.)

    Respòsta de Françoise Dalbéra e Michel Cavelan, soçis de l'IEO 06 (Aups Maritims) e de UEA a la proposicion del IKEL al UK en Montpelhièr en julhet '98.
    L'associacion creada poriá estre un ligame tra l'IEO e l'IKEL per esemple per faire que la França adoptesse la « Carta Euròpenca de las lengas regionalas o minoritaris ». Lo congrès seriá una escasença per informar lis participants e faire firmar de peticions. A cadun d'obrar en lo meme sens.
    Mi sembla que l'IEO e associacion d'esperanto de Montpelhièr devon s'encargar de la coordinacion dòu projet valent a dire : expausat d'informacion, vesprada, estand...
    Un autr'idea seriá, coma dins Avinhon e festenau « off » de faire d'animacion alentorn dòu luèc dòu congrès per esemple : passa carrièra, distribucion de papeirons...
    Bessai « ÒC-esperanto » serià pus ben qu'EsperantÒC.
    F. Dalbéra, Niça

    Cortetas

    Notoj

    La region Lengadòc-Rosselhon ven de crear un Servici per la lenga occitana en collaboracion ambe l'universitat Pau Valeri de Montpelhièr. Le pretzfach del servici es d'ajudar particulars, comerçants, entrepresas, collectivitats localas, asociacions e musèus a escriure un nom d'ostal, una etiqueta, la senhalisacion publica e tot aquò en occitan. La regiono Lengadòc-Rosselhon ^jus starigis Servon por la okcitana lingvo kunlabore kun la universitato Pau Valeri de Montpelhièr. La laboro de l' servo estu la helpo al la homoj, komercistoj, entreprenoj, lokaj komunumoj, asocioj kaj muzeoj por skribi domnomon, varetikedojn, publikan (voj)indikaron ktp.\ okcitane.
    Llengües vives es una publicacion novela jostitolada « butletin d'actualitat lingüistaca del sud-oest euròpeu ». Es un bimensual en sièis lengas : galego-portugués, astur-leonés, basc, aragonés, occitan e catalan. Al numero un i avià a costat de l'editorial en catalan, un article sus cada lenga e dins aquesta lenga. Sol l'article basc era seguit d'un pichon resumit en catalan. Se òm sap l'occitan, las grandas idèias se comprenon, mas una revirada coma nautris l'avem aquí serià una ajuda. Llengües vives (vivaj lingvoj) estas nova publika^jo subtitolita ,,informilo de sud-okcident-e^uropaj nova^joj''. ^Gi estas dumonata en ses lingvoj: galega-portugala, asturleona, e^uska, aragona, okcitana kaj kataluna. En la unua eldono estis, krom eldonista vidpunkto katalune, artikolo pri kaj en ^ciuj-^ci lingvoj. Nur la e^uska artikolo sekvatas de resumeto en la kataluna. Sciante la okcitanan oni pli malpli komprenas, sed tradukoj kiel ni ilin havas ^ci tie estus helpo.
    Sul darrièr CD de l'italiana Cecilia Bartoli, Chant d'Amour i a una cançon populara en lemosin. Fusquèt trabalhada pel basc Maurici Ravel. I pas d'explicacion sus çò qu'es le lemosin e le texte es en transscripcion francesa mas es fòrça pròche del escritura occitana. Le disque es subretot en françés mas ten un fum d'autres lengas, tanben d'ara minorisadas coma iiddish o galego. En la lasta KD de l' italino Cecilia Bartoli, Chant d'Amour (amkantado) estas popola kanto en la lemosina (nordokcitana dialekto). ^Gi perlaboritas far la e^usko Maurice Ravel. Mankas klarigo pri kio estas la lemosina kaj la skribo estas franceca tamen proksimega de la okcitana skribo. La disko estas plejparte franclingva, sed enhavas multajn aliajn lingvojn, anka^u nun malplimultecajn kiel la jida a^u la galega.

    EsperantÒC
    Editorial : Una associacion ? / El la redaktejo: ^Cu asocio?
    Le Congrès Mondial d'Esperanto a Montpelhièr '98 / La UK en Montpelhièr en '98
    Idèias e prepausicions pel congrès / Ideoj kaj proponoj por la UK
    Se canta / Okcitana himno
    L'esperanto - qu'es aquò ?
    Cors d'esperanto / Esperantokurso
    Corrièr / Leteroj
    Cortetas / Notoj
    Adreiças / Adresoj